Rachunek VAT

Rachunek VAT to specjalny rachunek bankowy zakładany indywidualnie dla każdego przedsiębiorcy w celu przyjmowania przelewów podatku VAT realizowanych w modelu split payment (podzielonej płatności). W sytuacji gdy nabywca decyduje się na uregulowanie należności w modelu podzielonej płatności, na rachunek VAT prowadzony dla sprzedawcy trafia kwota podatku wynikająca z polecenia przelewu.

Warto tu wyjaśnić kilka kluczowych kwestii dotyczących mechanizmu opłacania faktur z zastosowaniem modelu podzielonej płatności:

1. Co do zasady to nabywca decyduje, czy za dany zakup zapłacić metodą split payment. Podzieloną płatność realizuje się wyłącznie dla transakcji między firmami (B2B), przy czym jej zastosowanie ma charakter dobrowolny. Jest natomiast od tej zasady wyjątek, bowiem znowelizowana ustawa o VAT obowiązująca od 1 listopada 2019 r. nakazuje stosować split payment w stosunku do zakupów towarów i usług wyszczególnionych w Załączniku nr 15 do ustawy o VAT, gdy wartość brutto faktury wynosi co najmniej 15 tys. złotych.
2. To nabywca decyduje także, czy cała zapłata za fakturę ma być zrealizowana w modelu split payment, czy tylko jej część, np. za wybrane pozycje wykazane na fakturze. Jeśli nabywca zdecyduje się zapłacić tylko część faktury w modelu split payment, na rachunek VAT sprzedawcy trafi jedynie podatek od tej części. Reszta kwoty włącznie z podatkiem VAT trafi na konto firmowe sprzedawcy.
3. Płacąc w modelu split payment, nabywca nie wykonuje osobiście przelewu kwoty VAT na rachunek VAT sprzedawcy. Zapłata polega na złożeniu w systemie bankowym dyspozycji specjalnego polecenia przelewu. To w jego wyniku instytucja finansowa dokonuje rozbicia płatności brutto na kwotę netto (przelewaną na rachunek firmowy sprzedawcy) oraz kwotę VAT (przelewaną na rachunek VAT sprzedawcy). Z tego względu w przypadkach gdy dana sprzedaż objęta jest obowiązkowym split payment, sprzedawca nie ma obowiązku umieszczania na fakturze numeru swojego rachunku VAT. Wystarczy tylko podanie numeru firmowego rachunku bankowego.

Przedsiębiorca, dla którego prowadzony jest rachunek VAT, nie ma pełnej swobody w zakresie dysponowania środkami zgromadzonymi na tym rachunku. Według pierwotnych planów ustawodawcy środki takie mogły być wykorzystywane jedynie do regulowania zobowiązań przedsiębiorcy w zakresie VAT. Słusznie jednak oponenci tego pomysłu zwracali uwagę, że takie rozwiązanie negatywnie odbijałoby się na płynności finansowej przedsiębiorców. Ustawodawca złagodził więc swoje stanowisko i w świetle przepisów środki z rachunku VAT mogą być wykorzystywane do pokrycia zobowiązań podatkowych przedsiębiorcy w znacznie szerszym wymiarze, bowiem można nimi pokryć zobowiązania w podatku dochodowym (PIT, CIT), akcyzowym, celnym czy związane z koniecznością zapłaty składek ZUS.

Dla działających przedsiębiorców mających już firmowe konta rachunki VAT zostały założone bezpłatnie przez instytucje finansowe – banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK). Wymienione instytucje finansowe prowadzące dla przedsiębiorców rachunki firmowe są zobowiązane do zakładania indywidualnych rachunków VAT dla każdego przedsiębiorcy znowelizowaną ustawą o VAT z 15 grudnia 2017 r.

Wprowadzenie odrębnych rachunków VAT wraz z ograniczeniem możliwości dysponowania gromadzonymi na nich środkami jest jednym z elementów polityki uszczelniania systemu podatkowego w Polsce.