Ulga na złe długi

Co to jest ulga na złe długi? 

Ulga na złe długi to instrument, który pozwala firmie odzyskać nadpłacony VAT od faktur sprzedaży nieuregulowanych przez nabywcę. Zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług z ulgi można skorzystać po upływie 90 dni liczonych od terminu płatności wskazanego na fakturze lub w umowie.

VAT należny się należy – niezależnie od zapłaty za dostawę towaru lub wykonanie usługi

W sytuacji gdy podatnik dostarczy nabywcy towar lub wykona na jego rzecz usługę, po stronie sprzedawcy powstaje zobowiązanie podatkowe, m.in. w podatku VAT. Oznacza ono konieczność odprowadzenia do urzędu skarbowego tzw. podatku należnego (VAT) z tytułu wystawionej faktury dokumentującej sprzedaż. Obowiązek zapłaty należnego VAT nie ma związku z faktyczną zapłatą za fakturę (wyjątek stanowi rozliczanie VAT metodą kasową). Innymi słowy: nawet jeśli sprzedawca nie otrzymuje zapłaty za wystawioną fakturę VAT, i tak musi odprowadzić od niej podatek, co oczywiście stawia go w trudnej sytuacji, potęgując skutki zatoru płatniczego.

Warunki skorzystania z ulgi na złe długi

Poszkodowany sprzedawca po upływie 90 dni od terminu płatności wskazanego na fakturze lub w zawartej umowie może skorzystać z ulgi na złe długi i w ten sposób odzyskać nadpłacony VAT. Skorzystanie z ulgi poza powyższym wymaga spełnienia jeszcze dwóch innych warunków:

• dostawa towaru (lub wykonanie usługi) odbyła się na rzecz czynnego podatnika VAT, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji;
• na dzień przed złożeniem deklaracji z korektą zarówno sprzedawca jak i nabywca są czynnymi podatnikami VAT, a nabywca nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji.

Uwaga: ulgę na złe długi można zastosować nie później niż dwa lata liczone od końca roku, w którym wystawiono nieopłaconą fakturę.

Poszkodowany może skorzystać z ulgi, a dłużnik musi skorygować swój VAT

Dla wierzyciela (poszkodowanego sprzedawcy) ulga na złe długi jest dobrowolną opcją. Inaczej wygląda sytuacja po stronie dłużnika (nabywcy, który nie płaci). Dłużnik po upływie 90 dni od terminu płatności za fakturę lub umowę ma obowiązek dokonania korekty w VAT, czyli zwiększenia kwoty VAT należnego (zob. art. 89b ustawy o VAT). Oznacza to, że po tym okresie musi zwrócić odliczony VAT z nieopłaconej przez siebie faktury.

Spłata wierzytelności (w całości lub części) powoduje obowiązek ponownego skorygowania VAT należnego zarówno po stronie sprzedawcy, jak i nabywcy.

Skala zjawiska zatorów płatniczych

Zatory płatnicze w różnym stopniu dotykają przedsiębiorców praktycznie z każdego sektora gospodarki. W Polsce najgorzej pod tym względem wyglądają: handel oraz transport. W sektorach tych ponad połowa przedsiębiorców (odpowiednio 63% i 55%) doświadcza opóźnień w uzyskaniu należności przekraczających 60 dni po wyznaczonym terminie płatności (źródło: Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor). Według Krajowego Rejestru Długów skala przeterminowanych zobowiązań przedsiębiorstw względem innych firm przekroczyła w 2019 r. 5 mld zł, przy czym kwota ta z roku na rok szybko rośnie. Ulga na złe długi jest instrumentem, który pomaga przynajmniej w części odzyskać płynność finansową tym przedsiębiorstwom, które nie uzyskały od swoich kontrahentów należności w terminie.