W zapowiadanej przez rząd nowej Ordynacji podatkowej mają się znaleźć m.in. zapisy o możliwości zawierania tzw. umów o współdziałanie między podmiotami gospodarczymi a Krajową Administracją Skarbową. Na czym polega ten pomysł i czy przedsiębiorcom rzeczywiście będzie się opłacało zawierać tego typu umowę?

W czerwcu br. rząd będzie intensywniej pracował nad kształtem nowej Ordynacji podatkowej. Jednym z proponowanych rozwiązań jest możliwość zawierania z organami skarbowymi umów o współdziałanie. To rodzaj pisemnego porozumienia, którego stronami są: szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) oraz przedsiębiorstwo. Umowa może być zawierana na okres od roku do 5 lat z możliwością jej wypowiedzenia w dowolnym momencie. Projekt określa zakres obowiązków dla obu stron.

Przedsiębiorca zawierający umowę o współdziałanie może liczyć na szybką reakcję KAS w zakresie wyjaśniania wątpliwości dotyczących rozliczeń podatkowych. Ordynacja mówi wprost o udzielaniu podatnikowi konsultacji i przedstawianiu wyraźnego stanowiska w zgłoszonej sprawie bez zbędnej zwłoki. Dla przedsiębiorcy korzyścią jest tu gwarancja pewności rozliczeń podatkowych oraz szybkie odpowiedzi na pytania, jakie mogą pojawić się w trakcie prowadzenia działalności. Dla przedsiębiorców może to stanowić pewną wartość, szczególnie w czasach, gdy występowanie o interpretacje indywidualne nie jest tak proste jak przed kilkoma laty. Mogą też docenić to firmy, których model biznesowy jest dynamiczny, a spora część operacji dla bezpieczeństwa finansowego faktycznie wymaga doprecyzowania stanowiska fiskusa.

Skarbówka przyjaznym partnerem?

W komentarzach na temat projektu umowy o współdziałanie pojawiają się takie określenia, jak możliwość uzyskiwania przez przedsiębiorcę kompromisowych rozwiązań czy przyjęcie przez fiskus roli partnera biznesowego, który w elastyczny sposób określa i wyjaśnia, jakie działania w zakresie operacji finansowych i podatkowych można uznać za bezpieczne i zgodne z prawem. Sam projekt Ordynacji mówi (art. 589 par.4), że intencją wprowadzenia umowy jest zapewnienie przez podatnika przestrzegania prawa w warunkach wzajemnego zaufania między organem podatkowym a firmą, przejrzystości i zrozumienia przez organ podatkowy charakteru prowadzonej przez podatnika działalności. Z zapisów projektowanej Ordynacji wynika, że organy skarbowe, zawierając umowę o współdziałanie z firmą, mają dostosować formę i częstotliwość działań weryfikacyjnych względem niej do skuteczności wewnętrznych rozwiązań w zakresie kontroli poprawności rozliczeń przyjętych przez taką firmę.

Jakie są intencje fiskusa?

Wydaje się jednak, że w całej idei umowy o współdziałanie jest drugie dno. Porozumienie takie nakłada bowiem obowiązki także na drugą stronę porozumienia, czyli przedsiębiorcę. I warto się tym obowiązkom przyjrzeć. Firma bowiem w ramach umowy ma za zadanie:

• wdrożyć odpowiednie procedury wewnętrznej kontroli poprawności rozliczenia podatkowego, które mają być uzgodnione z szefem KAS;
• przekazywać szefowi KAS istotne dla opodatkowania informacje związane z prowadzoną działalnością;
• zgłaszać KAS (bez wezwania) wszelkie istotne zagadnienia podatkowe potencjalnie sporne;
• lojalnie informować KAS o planowanych lub zrealizowanych operacjach prowadzących do uzyskania korzyści podatkowych nie tylko przez przedsiębiorcę, ale także podmioty zaangażowane w te operacje.

Wszystko to przedsiębiorca powinien wypełnić dodatkowo, poza ogólnie obowiązującymi przepisami prawa (zobacz art. 589 par. 5 projektu Ordynacji podatkowej).

Firma powinna więc zadać sobie pytanie, czy zawarcie tego typu umowy nie prowadzi do nadmiernego jej otwarcia się na organy skarbowe skutkującego pełnym udostępnianiem informacji o prowadzonej działalności. Ale także – co nawet istotniejsze – czy umowa taka, która wszak zobowiązuje do lojalności względem KAS, nie niesie potencjalnego ryzyka dla współpracujących z firmą podmiotów gospodarczych, które pomimo uczciwego prowadzenia biznesu mogą obawiać się przypadków denuncjowania.

Rząd zapowiedział dłuższe vacatio legis dla projektowanej Ordynacji podatkowej, tak aby przedsiębiorcy mieli dość czasu na przygotowanie się do zmian. Według planów nowa Ordynacja ma obowiązywać od stycznia 2021 r., choć należy pamiętać, że przed nami jeszcze wybory do parlamentarne, co również może zmienić harmonogram prac i wstępne ustalenia.