Werknemers en Leiderschap

Hoe accountants hun hoofd kunnen vrijmaken tijdens stressvolle periodes

Beschik jij over de nodige handvaten om (mentale) rust te vinden tijdens de onvermijdelijke, stressvolle piekperiodes? In deze blog zoomen we dieper in op wat je kan doen om een overmatig stressniveau te herkennen en welke acties je kan ondernemen om dit aan te pakken, zowel voor jezelf als voor je collega’s en geliefden.

Accountants krijgen vaak te kampen met stressvolle piekperiodes. Denk maar aan de btw-aangifte, bijvoorbeeld. Wanneer alles zich ophoopt en de deadline dichterbij komt, is het niet gemakkelijk om het hoofd koel te houden. Daarom is het belangrijk dat werknemers, werkgevers en ook accountants leren hoe ze mentale gezondheidsproblemen kunnen identificeren en er de juiste acties voor nemen.

Het volgende komt aan bod:

Onthoud goed; als het je allemaal te veel wordt, dan is het belangrijk dat je onmiddellijk hulp zoekt. Het is nooit te laat om dat te doen en het is geen teken van zwakte.

In het oog van de storm

Accountants bevinden zich vaak in het oog van de storm. Ze handelen conform de wet en proberen hun klanten tevreden te houden, maar ze hebben daarbovenop ook een adviserende functie. Evoluties zoals digitalisering en e-facturatie brengen daar geen verandering in.

Dus blijft de accountant verschillende rollen op zich nemen: de schouder waar de klant eens goed op kan huilen, een leerkracht en in vele gevallen een soort goochelaar… in die zin dat er verwacht wordt dat die onmogelijke trucs bovenhaalt zodat de perfectie zoveel mogelijk geëvenaard wordt.

Om goed om te gaan met een workload die steeds groter wordt, moeten accountants leren om hun hoofd vrij te maken en tot rust te komen. Dat is belangrijk omdat ze zo hun mentale gezondheid kunnen beschermen en op de juiste manier kunnen reageren, wanneer het te veel wordt. Die vaardigheid ontwikkelen is essentieel en zal even belangrijk worden als, bijvoorbeeld, een spreadsheetformule goed toepassen of weten hoe je de btw berekent.

Het kan heel eenvoudig zijn; wees goed op de hoogte van bepaalde gevaarlijke triggers en herken ze.

Hieronder bespreken we een aantal zaken waarvoor je moet oppassen.

Hoe meer we dit bespreekbaar maken, des te beter dit ook naar de toekomst toe voor onszelf zal zijn.

Weet wanneer je in de problemen zit

Het is niet eenvoudig om stress in het werkleven te vermijden. Sommige mensen beweren zelfs dat een kleine hoeveelheid stress een kick geeft aan hun werkdag en dat het helpt om alert te blijven.

Het probleem is dat het onmogelijk is om op te merken wanneer die stress te veel wordt. We hoeven je waarschijnlijk niet te vertellen hoe gemakkelijk dat gebeurt.

Hoeveel stress je wil en kan tolereren verschilt van persoon tot persoon. De ene presteert het best wanneer die tijdens de werkdag voor voortdurende crisissituaties komt te staan, terwijl de andere dat als een persoonlijke hel zou ervaren.

Daarom is onze eerste tip: leer de verschillende symptomen herkennen. Niet enkel stress, maar ook andere veel voorkomende mentale gezondheidsklachten zoals burn-out en depressie.

  • Meet die kenmerken enkel ten opzichte van jezelf. Maak geen vergelijking met anderen. Je realiseren dat je het moeilijk hebt kan dan zeer vaak net verrassend eenvoudig zijn.
  • Als je aan iemand toevertrouwt dat je je gestrest voelt, dan is dat een belangrijk teken dat je niet kan negeren.
  • Er zijn ook symptomencheckers online. We weten dat zoiets kan aanvoelen als iets onnozels of tijdverlies, maar waarom zou je het niet eens proberen in vijf minuutjes, terwijl je je koffie drinkt?

Mocht je opmerken dat je inderdaad met een probleem zit, dan is het essentieel dat je je mentale gezondheid serieus neemt en nagaat hoe je ermee om moet gaan. Misschien dat extra informatie of steun van het Tele-Onthaal je verder kan helpen.

Twijfel je? Mensen gaan van nature hun mentale gezondheid stigmatiseren en negeren op een manier die helemaal ‘not done’ zou zijn in het geval van fysieke gezondheidsproblemen.

De verleiding om een psychisch probleem te negeren, is bovendien vaak zeer groot. Stress, depressie, burn-out enzovoort, verdwijnen echter niet gewoon door het te negeren. Je kan de situatie alleen verbeteren door onmiddellijk bepaalde zaken te veranderen.

Ken je werkuren

Je zou ervan versteld staan hoeveel uren je aan het werk bent.

Het voelt misschien aan alsof je maar een 40-urenweek werkt. Maar we vergeten vaak de momenten waarop we beslissen om vroeg naar het werk te gaan en wat zaken in te halen of de dagen dat we een uur of twee later blijven dan gewoonlijk.

Begint je werkleven zich uit te strekken tot in het weekend? In het begin heb je daar een best logische verklaring voor. Je werkt bijvoorbeeld al een aantal uurtjes op zondagavond om jezelf voor te bereiden op de werkweek… maar dat loopt vaak uit tot een hele voor- of namiddag… Voor je het weet ben je een hele dag aan het werk. Ook als je ’s morgens toch een uurtje vrijmaakt om bij de kinderen te zijn, mag je jezelf niet voorliegen dat je om die reden niet de hele dag aan je werk besteed hebt.

Het is ongelooflijk hoe we proberen onszelf ervan te overtuigen dat dat niet hetzelfde is als overwerken op kantoor.

Houd daarom bij hoeveel uren je werkt. Beeld je in dat je als aannemer voor jezelf werkt en je uren registreert van maandag tot zondag. Dat kan je doen met apps als je niet met pen en papier wil sukkelen.

Hoeveel uren werk je? Voltijdse medewerkers mogen wettelijk gezien niet meer dan 40 uren per week werken. Die limiet werd bepaald op basis van zichtbaar bewijs en onderzoek naar de gezondheid op de werkplek. In het geval dat je zelfstandig bent of de eigenaar bent van een boekhoudkantoor, hou je je waarschijnlijk niet in dezelfde mate aan het principe van een veertigurenweek.

Maar werk je meer dan dat, dan creëer je een onveilige werkomgeving voor jezelf. Het is bewezen dat dat tot mentale of zelf fysieke gezondheidsproblemen kan leiden.

Weet wanneer je moet delegeren

In een gespecialiseerde sector zoals de boekhoudsector beschikken sommigen misschien over cruciale kennis die moeilijk over te brengen is aan andere mensen. Daarom is het niet onwaarschijnlijk dat jij wat bepaalde problemen betreft dé expert bent van wie klanten en medewerkers graag advies krijgen. Als je een vertrouwensband hebt opgebouwd, wil je die logischerwijs ook niet kwijtraken door je klanten bijvoorbeeld met iemand anders in contact te brengen. Maar vergis je niet; bergen werk hebben is niet heldhaftig. Het zal je enkel uitputten en je opgebrand achterlaten.

Daarom moet je weten wanneer je taken moet delegeren aan anderen. Soms voelt dat contra-intuïtief aan omdat je ervan uitgaat dat je nog meer tijd verliest aan het trainen van iemand anders of uitleg geven over het reilen en zeilen in de onderneming.

Maar geloof ons op ons woord: alles wat je beslist te delegeren… is het waard op lange termijn. Je zal je niet alleen veel beter voelen, maar vaardigheden delen creëert een rechtvaardigere werkomgeving en stelt anderen in staat om vooruitgang te boeken.

En je moet ook weten hoe je het beste projecten delegeert. Realiseer je daarbij dat de resultaten misschien niet even kwalitatief zullen zijn als wanneer je het zelf had gedaan. Je moet misschien meer tijd vrijmaken om de taak te vervolledigen en er rekening mee houden dat de uitvoering gedeeltelijk of geheel mislukt zou kunnen zijn. Dit alles is echter nog steeds beter dan alle taken op jezelf proberen nemen. Eenvoudig gezegd; als je delegeert, dan doe je het waarschijnlijk juist. Het is niet altijd een magische oplossing, maar het is alleszins een stap in de juiste richting.

Weet wanneer je nee moet zeggen

Als je eigenaar bent van een boekhoudkantoor of een partner bent, dan kan het ongelooflijk moeilijk zijn om nieuwe klanten of werk te weigeren. Je hebt immers het gevoel dat je geld wegwuift. Maar jijzelf en je medewerkers hebben geen oneindige werkcapaciteit. Het lukt je nog om daar even 10 tot 20 procent over te gaan, maar niet voor een langere tijd. Hoe dan ook, als je geen serieuze uitbreidingsplannen hebt, komt er een moment waarop je gewoon nee moet zeggen.

Je weet hoe je bedrijfsmodel eruitziet en tenzij je inkomsten lager zijn dan vastgelegd in je winst- en verliesprojecties hoef je je geen zorgen te maken.

Daarnaast zijn er ook regels die je moet handhaven. Individuen die tijdens enorm drukke periodes klant willen worden en komen aanzetten met een hoop slordige papieren, zijn bijvoorbeeld niet degenen waarmee je graag te maken wil hebben. Wat zulke personen en hun gebrek aan planning betreft, moet je zeker opletten dat je je geen onmogelijke doelen stelt.

Nee zeggen is dus een andere vaardigheid die je moet aanleren. Uiteindelijk is dat een klap die je kan opvangen door proactief behulpzaam te zijn.

  • Wanneer je klantverzoeken afslaat, zou je er bijvoorbeeld goed aan doen een boekhoudkantoor van een collega aan te bevelen.
  • Het is ook interessant om een lijst met potentiële nieuwe klanten aan te leggen en hen op de hoogte te houden dat je hen graag zo snel als mogelijk opneemt in je klantenbestand.

Weet wanneer (en hoe) je hulp moet zoeken

Als je het op dit moment mentaal moeilijk hebt, zoek dan zo snel mogelijk hulp.

Met mensen spreken is de eerste stap, of het nu met je huisarts, collega’s, vrienden of familie is. Je hebt natuurlijk ook de optie om rechtstreeks contact op te nemen met een psycholoog of andere hulpverlener.

Je bent nooit alleen en hulp is altijd veel dichterbij dan je denkt. Informeer je zeker verder bij een specialist of familielid om te kijken op welke hulp je je kan beroepen.

Conclusie

We leven in een wereld waarin hulp zoeken voor mentale gezondheidsproblemen veel eenvoudiger is dan vroeger. Maar toch is er nog steeds een stigma aan verbonden.

Het is dan ook nog altijd moedig om naar hulp te durven zoeken. Als je daar ook behoefte aan hebt, dan hopen we dat je daar nu, op dit ogenblik, actie voor onderneemt.

Als je ergens te veel onder lijdt, dan is dat immers noodzakelijk. Wat de reden ook is, je kan en mag niet elke dag blijven doorwerken alsof er niets aan de hand is.

Denk ook aan je collega’s en familie. Als je lange tijd gestresseerd bent, dan zal dat onvermijdelijk ook een impact hebben op hen. Daarnaast hebben zij dan weer hun eigen problemen die misschien ook professionele hulp vragen.

Noot van de redactie: dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd in maart 2022 en werd geüpdatet voor relevantie.